Nawiązywanie współpracy z firmami z Mołdawii obarczone jest zwiększonym ryzykiem gospodarczym jakie, w porównaniu z przedsiębiorstwami z krajowego podwórka, towarzyszy każdym nowym umowom z kontrahentem z zagranicy. Jednak w przypadku Mołdawii ryzyko to jest o tyle poważne, że kraj ten znajduje się pod silnymi wpływami Rosji, obłożonej międzynarodowym embargiem za napaść na Ukrainę. Jak sprawdzić firmę z Mołdawii, by dowiedzieć się, czy jest to podmiot rzetelny, ale również by nie narazić się na ewentualne sankcje?
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego, polegające w pierwszej kolejności na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi, również mołdawskimi, partnerami biznesowymi, w związku z rosyjską agresją militarną na Ukrainie. Unia Europejska do końca 2022 roku nałożyła na Rosję już 9 pakietów sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy, wykorzystując m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
Zagrożenie płynące z nawiązania współpracy z nieznaną firmą z Mołdawii jest o tyle duże, że kraj ten znajduje się pod silnym wpływem Moskwy. Na jego terytorium funkcjonuje nieuznawane na arenie międzynarodowej separatystyczne quasi-państwo Naddniestrze, a dokładniej Naddniestrzańska Republika Mołdawska. Do tego bezpośrednio graniczy ono od wschodu z Ukrainą. Niezwykle trudno więc w przypadku mołdawskich firm o stuprocentowe potwierdzenie struktury właścicielskiej i beneficjenta rzeczywistego przedsiębiorstwa.
Współpraca gospodarcza z Mołdawią
W 2022 r. Polski eksport do Mołdawii wyniósł 352 mln euro, a import 182 mln EUR. Najważniejszymi dobrami w polskim eksporcie były wyroby przemysłu elektromaszynowego i chemicznego oraz artykuły rolno-spożywcze. Z Mołdawii najchętniej sprowadzaliśmy artykuły rolno-spożywcze i wyroby metalurgiczne. Mołdawia prowadzi liberalną politykę handlu zagranicznego, zasadniczo nie przewiduje w nim jakichkolwiek ilościowych ograniczeń. Jak deklaruje Ministerstwo Rozwoju, perspektywicznymi obszarami współpracy gospodarczej są: sektor infrastruktury transportowej, energetyka, cyfryzacja oraz sektor rolno-spożywczy. Według szacunków NBP, polskie inwestycje w Mołdawii wyniosły na koniec 2021 r. 44,1 mln dolarów.
W czerwcu 2014 r. Unia Europejska zawarła z Mołdawią umowę o stowarzyszeniu (weszła w życie w pełni w lipcu 2016 r.). Jej elementem jest pogłębiona i kompleksowa strefa wolnego handlu, charakteryzująca się zmniejszoną wielkością ceł i innymi ułatwieniami w handlu, m.in. poprzez stopniowe zbliżanie mołdawskich przepisów, zasad i procedur, w tym norm, do przepisów i procedur UE. Osiem lat później, w czerwcu 2022 r. Mołdawia uzyskała status kraju kandydującego do UE. W relacjach z tym państwem istotna dla przedsiębiorców jest również polsko-mołdawska konwencja z 16 listopada 1994 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.
Krajowe i unijne informatory
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Mołdawii można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Mołdawii?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia. Jest nią zwrócenie się bezpośrednio do kontrahenta o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić mołdawskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Można zwrócić się z prośbą o referencje do innych firm, które miały do czynienia z tym kontrahentem.
Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Mogą ich udzielić np. polsko-mołdawskie izby handlowe albo Ambasada RP w Kiszyniowie.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI jako numeru identyfikacyjnego we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską. Pozwala na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Mołdawskie rejestry przedsiębiorców
Oficjalnym rejestrem przedsiębiorstw w Mołdawii jest – „Państwowa Izba Rejestracyjna” (Camera Înregistrării de Stat – CIS). Udostępnia, za darmo, podstawowe dane o firmach, takie jak: numer i data rejestracji, pełna nazwa, adres, administratorzy, udziałowcy. Po dokonaniu niewielkiej opłaty można uzyskać dodatkowe informacje o firmie. Logować można się jako gość, aby uzyskać pełniejszy dostęp do usług. Użytkownicy mogą również utworzyć konto. Strona jest w języku rumuńskim, angielskim i rosyjskim (http://webinfo.cis.gov.md/en/company-search).
Registrul de Stat al Achizițiilor publice to mołdawski rejestr wszystkich zamówień publicznych. Można go przeszukiwać według organu wykonawczego, oddziału państwowego, numeru umowy, itp. Strona jest dostępna w języku rumuńskim, angielskim i rosyjskim (http://etender.gov.md/index#).
Jest jeszcze portal państwowej służby podatkowej Servicii fiscale electronice. Zapewnia on bezpłatny dostęp do podstawowych danych firmy, w tym nazwisk administratorów, numeru rejestracyjnego, statusu finansowego. Wyszukiwanie odbywa się wyłącznie według numeru rejestracyjnego spółki. Strona w języku rumuńskim, angielskim, rosyjskim (https://servicii.fisc.md/contribuabil.aspx).
Warto dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Mołdawii warto przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, zwłaszcza czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie nałożonych na obrót z tymi państwami sankcji grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Pomijając to, ostrożność handlowa, ostrożność kupiecka, dochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta, są zawsze wymagane. To obowiązki ciążące na przedsiębiorcach każdego dnia, bez względu na obecną sytuację na wschodzie Europy, a nakładane przez prawo na firmy jako na podmioty profesjonalne w obrocie gospodarczym, z których niedochowaniem wiąże konkretne sankcje.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Mołdawii? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
