Szwajcaria to położony w Europie Zachodniej kraj o statusie neutralnego. Słynie z wysokorozwiniętej bankowości i gwarancji poufności lokowanych w nich pieniędzy z całego świata. To państwo federacyjne, składające się z 26 kantonów, cieszących się silną autonomią. Dodając fakt, że w Szwajcarii mówi się w czterech językach (urzędowych), można nabrać obaw, że utrudni to weryfikację kontrahenta . Wiedza na temat tego, kto faktycznie stoi za przedsiębiorstwem, z którym chcemy nawiązać współpracę, jest obecnie na wagę złota. Zwłaszcza w obliczu toczącej się wojny i wynikłych z niej światowych sankcji nakładanych na obrót określonego typu towarami i usługami, oraz z określonymi podmiotami. Jak sprawdzić firmę ze Szwajcarii?
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego. W pierwszej kolejności polegają na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Współpraca gospodarcza ze Szwajcarią
Szwajcaria jest ósmym co do wielkości zagranicznym inwestorem w Polsce. Na koniec 2017 r. skumulowana wartość inwestycji szwajcarskich osiągnęła wartość blisko 6 miliardów euro. Stan należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich w Szwajcarii na koniec wyniósł niemal 1,8 mld EUR, co plasowało Szwajcarię na 4 miejscu zainwestowanego za granicą kapitału polskiego ogółem. Obie gospodarki są ze sobą silnie powiązane, a stosunki dwustronne opierają się na długoletniej tradycji. Szwajcarski przemysł zatrudnia w innych krajach niemal tyle samo pracowników co na własnym terytorium. W Szwajcarii swoje centra zarządzania mają duże koncerny i zarządy spółek, a produkcja lokowana jest w państwach gdzie jej koszty są niższe. Oferuje atrakcyjny system podatkowy i liberalne prawo w zakresie zakładania firmy i uruchamiania działalności gospodarczej.
Z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. straciły ważność dwustronne umowy handlowe ze Szwajcarią oraz grupą EFTA. Zastąpiła je Umowa o wolnym handlu między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Konfederacją Szwajcarską z 1972 r. oraz pakiet umów sektorowych UE – Szwajcaria dotyczących najistotniejszych dziedzin gospodarczych. Poza tym, w stosunkach polsko – szwajcarskich obowiązują: umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji z 8 listopada 1989 r. (weszła w życie 18 kwietnia 1990 r.), oraz konwencja w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 2 września 1991 r. (weszła w życie 25 września 1991 r.), zmieniona na mocy protokołu z dn. 20 kwietnia 2010 r., który wszedł w życie 17 października 2011 r. Członkostwo w UE przyniosło poprawę dostępu do rynku wraz z przejęciem uprzywilejowanych regulacji traktatowych Szwajcarii z UE.
W połowie września 2023 r. odbędzie się już III Polskie Forum Gospodarcze i Technologiczne w szwajcarskim Bernie. Gromadzi ono od kilku lat przedstawicieli biznesu, nauki i technologii, oraz interesantów z Polski i Szwajcarii. Wydarzenie jest organizowane przez Ambasadę RP w Bernie we współpracy z Polską Agencją Inwestycji i Handlu, Ministerstwem Rozwoju i Technologii RP, Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP, Polską Organizacją Turystyczną, Switzerland Global Enterprise, Łukasiewicz Research Network, Polsko-Szwajcarskim Stowarzyszeniem Blockchain oraz Fundacją Polonium.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi partnerami biznesowymi. W związku z wybuchem wojny w Ukrainie Unia Europejska 23 czerwca 2023 roku nałożyła na Rosję już 11 pakiet sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy. Wykorzystują w tym celu m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami. Można w nim sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy ze Szwajcarii można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta ze Szwajcarii?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie lub innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym. Następnie należy sprawdzić, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Bernie z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców. Może według wiedzy placówki dyplomatycznej kontrahent ze Szwajcarii cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić polsko – szwajcarskie izby handlowe.
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia . Jest nią zwrócenie się bezpośrednio do kontrahenta o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić szwajcarskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI. Jest to numer identyfikacyjny potrzebny we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską, pozwalająca na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Szwajcarskie rejestry przedsiębiorców
Zentraler Firmenindex – Centralny Indeks Nazw Firm Zefix umożliwia wyszukiwanie dokumentów firmowych na podstawie nazwy lub numeru firmy. Dodatkowo dostępna jest zaawansowana opcja wyszukiwania według kantonu, siedziby i formy prawnej firmy: https://www.zefix.ch/de/search/entity/welcome.
Monetas.ch – to szwajcarska baza danych firm i osób. Jest bezpłatna i oferuje szereg opcji wyszukiwań według nazwy firmy i osoby. Bez rejestracji można otrzymać podstawowe aktualne informacje. Celem uzyskania większej ilości danych trzeba się zarejestrować, ale rejestracja jest darmowa: https://www.monetas.ch/de/.
Money House to internetowa baza danych firm, którą można przeszukiwać według nazwy firmy lub nazwiska osoby. Wyniki wyszukiwania obejmują nazwiska dyrektorów, czasami udziałowców, wszystkie powiadomienia z publicznego dziennika, zarejestrowaną działalność firmy itp. Wyniki wyszukiwania osób obejmują poprzednie zatrudnienia, powiązane firmy i osoby. Posiadając konto, można uzyskać dostęp do większej ilości informacji, a ponadto dostępne są różne opcje subskrypcji: https://www.moneyhouse.ch/.
Schweizerisches Handelsamtsblatt (SHAB) – Oficjalny Szwajcarski Dziennik Handlowy zawiera informacje o zmianach w spółkach. Strona Archiwum zawiera wszystkie publikacje sprzed 2 września 2018 r., a Dziennik publikacje z datą po 2 września 2018 r.. Można uzyskać informacje o zmianach we wpisach w rejestrze handlowym, anulowaniu, zawieszeniu postępowania upadłościowego i innych publikacjach prawnych: https://www.shab.ch/#!/gazette.
Local.ch to szwajcarski serwis internetowy umożliwiający wyszukiwanie informacji o firmach, usługach i osobach prywatnych. Do wyszukiwania wymagana jest tylko nazwa, a dla większej precyzji – konkretna lokalizacja/obszar, w którym ma być przeprowadzone wyszukiwanie: https://www.local.ch.
– SEARCH.CH – Ta internetowa książka telefoniczna oferuje wyszukiwanie według adresu i numeru telefonu zarówno dla firm, jak i podmiotów prywatnych. Za jego pomocą można zidentyfikować wszystkie firmy zarejestrowane w tej samej lokalizacji: https://www.search.ch/.
Warto dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem ze Szwajcarii najlepiej przeprowadzić wywiad gospodarczy. Co więcej sprawdzić, czy na pewno nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie zakazów nałożonych na określonego rodzaju obrót z tymi państwami i z określonymi osobami i firmami grozi bowiem kara finansowa. Wyskokość kary wynosi do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Poza tym, weryfikacja kontrahenta, dochowanie należytej staranności przy jego doborze, to wymóg obowiązujący zawsze przy prowadzeniu działalności gospodarczej.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę ze Szwajcarii? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
