Przed nawiązaniem współpracy z nowym partnerem biznesowym, dla bezpieczeństwa transakcji i własnego, należy dochować należytej staranności przy jego doborze, wymaganej od podmiotów profesjonalnych w obrocie gospodarczym, za jakich uważa się przedsiębiorców. Oczywistym jest, że więcej trudności przysparza weryfikacja kontrahenta zagranicznego. Jak sprawdzić firmę z Gruzji?
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego, polegające w pierwszej kolejności na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi, również gruzińskimi partnerami biznesowymi, w związku z rosyjską agresją militarną na Ukrainie. Unia Europejska do końca 2022 roku nałożyła na Rosję już 9 pakietów sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy, wykorzystując m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
Zagrożenie płynące z nawiązania współpracy z nieznaną firmą z Gruzji jest o tyle duże, że kraj ten znajduje się pod silnym wpływem Moskwy. Jak twierdzi Ośrodek Studiów Wschodnich w analizie z 25 maja 2023 r., Gruzja zbliża się do Rosji. Pomimo, że silnie aspiruje by dołączyć do grona państw członkowskich Unii Europejskiej (Unia ma rozstrzygnąć, czy przyznać Gruzji status kandydata do końca 2023 r.), wbrew niej prowadzi politykę prorosyjską. Gruzja nie przyłączyła się do unijnych restrykcji nałożonych na Rosję w związku z jej napaścią na Ukrainę, nie zamknęła nieba dla tamtejszych samolotów, jak i nasiliła wymianę handlową. Trudniej w przypadku gruzińskich firm o stuprocentowe potwierdzenie struktury właścicielskiej i beneficjenta rzeczywistego przedsiębiorstwa.
Współpraca gospodarcza z Gruzją
Unia Europejska i Europejska Wspólnota Energii Atomowej, oraz ich państwa członkowskie, 30 sierpnia 2014 r. zawarły z Gruzją układ o stowarzyszeniu, będący wstępem do przyjęcia Gruzji do grona UE. Celem układu jest integracja polityczna i nasilenie współpracy gospodarczej. Wszedł on w życie w lipcu 2016 r. dokonując pogłębienia strefy wolnego handlu, obniżając cła i ułatwiając procedury celne oraz wymianę handlową, poprzez stopniowe zbliżanie gruzińskich przepisów, zasad i procedur, w tym norm, do przepisów i procedur UE.
Polska i Gruzja 5 listopada 2007 r. zawarły dwustronną umowę o współpracy gospodarczej. Według danych GUS obroty towarowe między Polską a Gruzją w 2021 r. wzrosły o 29% w stosunku do 2020 r. i wyniosły 204,2 mln USD, z czego polski eksport – 161,1 mln USD (wzrost o 30,7%), a import do Polski – 43,2 mln USD (wzrost o 22,6% w stosunku do 2020 r.). Do Gruzji najwięcej sprzedajemy: wyroby przemysłu chemicznego, wyroby przemysłu elektromaszynowego i artykuły rolno-spożywcze. W drugą stronę wędrują przede wszystkim: artykuły rolno-spożywcze, wyroby przemysłu lekkiego i wyrobu metalurgiczne.
Współpracę gospodarczą ułatwiają i promują również: Umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich krajami członkowskimi z jednej strony a Gruzją z drugiej strony sporządzoną w Luksemburgu 22 kwietnia 1996 r. oraz umowa ws. unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku podpisana w Warszawie 5 listopada 1999 r.
Krajowe i unijne informatory
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Gruzji można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Gruzji?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia w ramach działań wywiadu gospodarczego, którą jest zwrócenie się bezpośrednio do niego o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić gruzińskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Można zwrócić się z prośbą o referencje do innych firm, które miały do czynienia z tym kontrahentem.
Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Mogą ich udzielić np. polsko-gruzińskie izby handlowe albo Ambasada RP w Tbilisi.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI jako numeru identyfikacyjnego we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską, pozwalająca na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Gruzińskie rejestry przedsiębiorców
Oficjalny państwowy rejestr przedsiębiorców znajduje się na stronie https://enreg.reestri.gov.ge. Rejestr prowadzony przez Krajową Agencję Rejestrów Publicznych oferuje wyszukiwarkę podmiotów komercyjnych i niekomercyjnych (non-profit). Baza danych zawiera bezpłatne dokumenty firmowe, również w tłumaczeniu na język angielski. Za pośrednictwem tej strony internetowej można wyszukać dowolny podmiot gospodarczy (przedsiębiorcę indywidualnego, osobę prawną prowadzącą działalność gospodarczą, osobę prawną nienastawioną na zysk itp.). Przeglądać można wnioski rejestracyjne i monitorować procedury składania wniosków oraz podejmowania decyzji, zapoznać się z oświadczeniem rejestracyjnym lub innym dokumentem.
Portal Companyinfo.ge (https://www.companyinfo.ge) został uruchomiony przez Transparency International Georgia w celu stworzenia bardziej dostępnej wersji oficjalnego rejestru przedsiębiorstw prowadzonego przez Krajową Agencję Rejestrów Publicznych. Strona zawiera dane dotyczące wszystkich gruzińskich firm począwszy od 2010 roku. Można łatwo wyszukiwać i sprawdzać, jak zmieniało się kierownictwo i własność przedsiębiorstw w ciągu ostatnich kilku lat oraz jak udziałowcy i dyrektorzy różnych spółek są powiązani poprzez prawa własności lub zarządzanie. Jest to baza danych firm, którą można przeszukiwać według nazwy firmy, dyrektorów i udziałowców, identyfikatora firmy. Wyszukiwanie możliwe również w języku angielskim.
Strona internetowa Usług Elektronicznych Urzędu Skarbowego https://eservices.rs.ge zawiera informacje o przychodach różnych firm, ale zasadniczo jest dostępna tylko w języku gruzińskim. Wymaga rejestracji i utworzenia konta.
Ostatnim z rejestrów, który może być pomocny przy weryfikacji firmy z Gruzji jest oficjalna strona internetowa Gruzińskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Dostępna zarówno w języku angielskim, jak i gruzińskim oferuje informacje o spółkach giełdowych, w tym raporty o emitentach i papierach wartościowych (https://gse.ge/en).
Warto dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Gruzji warto przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, zwłaszcza czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie nałożonych na obrót z tymi państwami sankcji grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Pomijając to, ostrożność handlowa, ostrożność kupiecka, dochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta, są zawsze wymagane. To obowiązki ciążące na przedsiębiorcach każdego dnia, bez względu na obecną sytuację na wschodzie Europy, a nakładane przez prawo na firmy jako na podmioty profesjonalne w obrocie gospodarczym, z których niedochowaniem wiąże konkretne sankcje.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Gruzji? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.