Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą zobowiązani są do zachowania należytej staranności w doborze kontrahenta przy przeprowadzaniu transakcji handlowych. Wymagają tego przepisy prawa ale i poczucie odpowiedzialności za losy zarządzanej firmy. Nawiązanie współpracy z nierzetelnym podmiotem może skutkować nie tylko narażeniem firmy na straty spowodowane nierentownym kontraktem, ale i sprowadzeniem sankcji, przewidzianych z tytułu ograniczeń i zakazów wprowadzonych w zakresie obrotu określonymi towarami i usługami przez Polskę i społeczność międzynarodową, na wybrane osoby i podmioty mające powiązania z rosyjską agresją zbrojną na Ukrainie. Poniżej zamieszczamy poradnik, jak sprawdzić firmę z Liechtensteinu.
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego. W pierwszej kolejności polegają na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Współpraca gospodarcza z Liechtensteinem
Liechtenstein jest jednym z najmniejszych państw w Europie. Gospodarka Liechtensteinu charakteryzuje się małym rynkiem krajowym i wyraźnym uzależnieniem od eksportu. Od momentu wejścia Polski do UE, tj. od 1 maja 2004 r. współpraca gospodarcza z Liechtensteinem odbywa się w oparciu o Porozumienie o rozszerzeniu Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), którego Liechtenstein jest członkiem. Gospodarka Liechtensteinu jest w pełni zintegrowana ze szwajcarskim systemem ekonomicznym, prawnym i monetarnym. Liechtenstein przejął większość dwustronnych porozumień gospodarczych Szwajcarii z UE, w tym członkostwo w strefie Schengen. Po przystąpieniu Polski do EOG uruchomieniu uległa klauzula wzajemności w traktowaniu podmiotów gospodarczych. Oznacza to możliwość zakładania oddziałów polskich spółek w Liechtensteinie bez odrębnej zgody administracji państwowej. Co więcej umożliwia wpisywanie ich do rejestru przedsiębiorstw tak jak w przypadku pozostałych krajów UE i EOG.
Największy udział w polskim eksporcie do Lichtensteinu mają meble – ok. 27%., motocykle i motorowery – ok. 11,3%, artykuły z tworzyw sztucznych – ok. 10,1%, części i akcesoria samochodów – ok. 7%, części do maszyn dźwigowo-transportowych – ok.5,6%, artykuły z żeliwa i stali – ok. 5,2%, części wymienne do narzędzi i obrabiarek – ok. 3,3%, sztaby, pręty i kształtowniki z aluminium – ok. 9,5%. Największy udział w polskim imporcie z Lichtensteinu mają wyroby z żeliwa i stali – ok. 32%, pasza dla zwierząt, gównie karma dla psów i kotów – 21,4 %, katgut chirurgiczny, cement dentystyczny i chirurgiczny – 12,2%, kotły centralnego ogrzewania – 10,5%, maszyny i urządzenia mechaniczne i elektryczne – ok. 5%, aparatura elektryczna – ok. 4,5%, spoiwa do form odlewniczych – 3,1%, przyrządy do pomiaru przepływu, poziomu, ciśnienia cieczy i gazów – 1,7%. Kapitał Lichtensteinu zainwestowany w Polsce wyniósł w 2019 r. 87,8 mln EUR. W 2018 r. napłynęło ok. 7 mln EUR. W Polsce zarejestrowano 126 podmiotów z udziałem kapitału Lichtensteinu. Od 2011 r. Liechtenstein jest członkiem układu z Schengen.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi partnerami biznesowymi. W związku z wybuchem wojny w Ukrainie Unia Europejska 23 czerwca 2023 roku nałożyła na Rosję już 11 pakiet sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy. Wykorzystują w tym celu m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami. Można w nim sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Liechtensteinu można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Liechtensteinu?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie lub innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym. Następnie należy sprawdzić, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Bernie z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców. Może według wiedzy placówki dyplomatycznej kontrahent z Liechtensteinu cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić polsko-liechtensteińskie izby handlowe.
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia . Jest nią zwrócenie się bezpośrednio do kontrahenta o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić przedsiębiorcę z Liechtensteinu o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI. Jest to numer identyfikacyjny potrzebny we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską, pozwalająca na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Szukanie firm w rejestrach w Liechtensteinie
Handelsregister to oficjalny publiczny rejestr działalności gospodarczej. Prowadzi go Departament Sprawiedliwości (Amt für Justiz) w Vaduz. Zawiera informacje na temat wszystkich zarejestrowanych podmiotów prawnych posiadających siedzibę w Księstwie Liechtensteinu oraz trustów z Liechtensteinu (Treuhänderschaften). Informacje dotyczą faktów lub stosunków, z których niektóre muszą być wpisane do rejestru na mocy prawa, a niektóre są zgłaszane dobrowolnie, wraz z odpowiednimi dokumentami poświadczającymi te okoliczności. Dostęp do rejestru jest płatny. Choć część informacji dotyczących dowolnego podmiotu i inne informacje prawne można znaleźć nieodpłatnie w indeksie rejestru działalności gospodarczej (Firmenindex) za pośrednictwem linku http://www.oera.li/hrweb/ger/firmensuche_afj.htm. Wyniki są skąpe, podając jedynie adres, datę założenia i numery odpowiednich wpisów do dziennika urzędowego. Kliknięcie na trzy małe kropki na dole daje możliwość przeglądania informacji historycznych. Bazę danych można przeszukiwać według numeru lub nazwy spółki: https://www.oera.li/cr-portal/suche/suche.xhtml.
Teledata umożliwia wyszukiwanie według nazwy firmy lub osoby w bazach danych ze Szwajcarii i Liechtensteinu. Ponadto strona zawiera szczegółowe informacje z instytucji finansowych, oficjalnych rejestrów i innych działów administracji publicznej, w tym linki do polityków, szczegółowy status finansowy i raporty, daty urodzenia i adresy: https://www.teledata.ch/td-web/login.
InfoClipper – komercyjny portal oferujący dogłębne informacje na temat przedsiębiorców. Pozwala zmniejszyć ryzyko handlowe i finansowe, pozwala na monitorowanie i porównanie konkurentów rynkowych w Liechtensteinie: https://www.info-clipper.com/en/company/search/liechtenstein.li.html.
Lepiej dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Liechtensteinu najlepiej przeprowadzić wywiad gospodarczy. Co więcej sprawdzić, czy na pewno nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie zakazów nałożonych na określonego rodzaju obrót z tymi państwami i z określonymi osobami i firmami grozi bowiem kara finansowa. Wyskokość kary wynosi do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Poza tym, weryfikacja kontrahenta, dochowanie należytej staranności przy jego doborze, to wymóg obowiązujący zawsze przy prowadzeniu działalności gospodarczej, ciążący na przedsiębiorcach jako profesjonalnych uczestnikach rynku.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Liechtensteinu? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
