Podejrzane pieniądze z całego świata napływały do tajnych firm fasadowych z siedzibą w Luksemburgu. Również rosyjskie, które krążą tam a następnie wracają do Rosji – ujawniło OCCRP w 2021 r. W związku z naruszeniem integralności terytorialnej Ukrainy, Unia Europejska do 23 czerwca 2023 roku nałożyła na Rosję już 11 pakietów sankcji, za których złamanie, również polskim przedsiębiorcom, grożą kary do 20 mln zł a nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jak sprawdzić firmę z Luksemburga, by nie narazić się na sankcje?
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego, polegające w pierwszej kolejności na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Współpraca gospodarcza z Luksemburgiem
Według danych GUS, w 2022 r. polski eksport towarów i usług do Luksemburga miał wartość blisko 600 mln EUR, a import ok. 400 mln EUR. Obroty towarowe między oboma krajami wzrosły o 25% w porównaniu do roku poprzedniego. W 2021 r. w obie strony na linii Luksemburg – Polska eksport-import odbywał się przede wszystkim w zakresie wyrobów: przemysłu elektromaszynowego, chemicznego i metalurgicznego. Według danych NBP, skumulowana wartość luksemburskich inwestycji bezpośrednich w Polsce na koniec 2020 r. wyniosła blisko 30 mld EUR, co dało Luksemburgowi aż 3 miejsce wśród największych europejskich inwestorów po Holandii i Niemczech. Polskie inwestycje w Luksemburgu były znacznie niższe – blisko 3,5 mld EUR. Na koniec 2021 r. w Polsce działało 1086 firm z kapitałem luksemburskim. Do perspektywicznych, rozwojowych obszarów współpracy na nadchodzące lata zalicza się: produkty wysokich technologii, logistykę, teleinformatykę oraz sektor satelitarny i finansowy, w tym fintech, jak również współpracę w zakresie technologii kosmicznych i wydobywczych.
Stosunki gospodarcze pomiędzy Luksemburgiem a Polską regulują przede wszystkim postanowienia traktatowe o przystąpieniu do UE oraz inne przepisy unijne. Do najważniejszych umów należy Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 14 czerwca 1995 r. W połowie 2022 r. polscy przedsiębiorcy wzięli udział w misji gospodarczej w Luksemburgu, a w jej ramach w konferencji ICT Spring 2022 , która odbyła się w tym kraju.
Krajowe i unijne sankcje
W związku z naruszeniem integralności terytorialnej Ukrainy, Unia Europejska do 23 czerwca 2023 roku nałożyła na Rosję 11 pakietów sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy, wykorzystując m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
OCCRP (Organised Crime and Corruption Reporting Project), to międzynarodowa organizacja dziennikarzy śledczych, tropiących zorganizowaną przestępczość i korupcję. W artykule z 8 lutego 2021 r. przedstawiciel organizacji Antonio Baquero oraz Maxime Vaudano z Le Monde i Cecilia Anesi z IRPI, ujawnili, że ogrom rosyjskiego kapitału trafia do Luksemburga i z powrotem. To maleńkie europejskie państwo jest obecnie jednym z największych inwestorów zagranicznych w Rosji. Benoît Majerus, profesor historii na Uniwersytecie Luksemburskim, stwierdził, że nie dzieje się to jednak dlatego, że Luksemburg inwestuje w budowę fabryk w Rosji. Po prostu rosyjskie pieniądze krążą w Luksemburgu i wracają do Rosji.
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Luksemburga można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Luksemburga?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Luksemburgu z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców, a może według wiedzy placówki dyplomatycznej luksemburski kontrahent cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić polsko-luksemburskie izby gospodarcze.
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia w ramach działań wywiadu gospodarczego, którą jest zwrócenie się bezpośrednio do niego o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić luksemburskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI jako numeru identyfikacyjnego we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską, pozwalająca na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju. Unijny rejestr przedsiębiorstw (EU Business Register, http://www.eubusinessregister.org/) umożliwia wyszukiwanie firm z całego świata.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Luksemburskie rejestry firm
Luxemburg Business Registers, to podlegający ministrowi sprawiedliwości rejestr handlu i spółek, kumulujący trzy osobne rejestry:
1) RCS, czyli Registre de Commerce et des Sociétés – to rejestr handlowy i stowarzyszeń;
2) RESA, czyli Recueil Electronique des Sociétés et Associations – to elektroniczny rejestr spółek i stowarzyszeń; oraz
3) RBE – Registre des Bénéficiaires Effectifs – to rejestr beneficjentów rzeczywistych. Wszystkie trzy rejestry dostępne są w językach: francuskim, niemieckim i angielskim.
Podmiotami zobowiązanymi do wpisania się do rejestru są: osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, spółki, oddziały utworzone w Wielkim Księstwie Luksemburga przez spółki prawa handlowego i cywilnego, ugrupowania interesów gospodarczych i europejskie ugrupowania interesów gospodarczych, podlegające prawu innego państwa, stowarzyszenia i fundacje, towarzystwa ubezpieczeniowe.
Rejestry gromadzą dwa rodzaje informacji: dane prawne (nazwa, adres siedziby, kapitał, tożsamość przedstawicieli prawnych, rok obrotowy, informacje o decyzji sądu itp;) i dane finansowe (roczne sprawozdania finansowe). Wyszukiwanie odbywa się według numeru rejestracyjnego lub nazwy danego podmiotu. Dokumenty złożone w rejestrze są dostępne bezpłatnie. Wyciągi, zaświadczenia lub poświadczone kopie są dostępne za opłatą: https://www.lbr.lu.
Komisja Nadzoru Sektora Finansowego (Commission de Surveillance du Secteur Financier) na swojej stronie www umożliwia wyszukiwanie podmiotów zarejestrowanych w Luksemburgu i nadzorowanych przez CSSF. Serwis dostępny w języku angielskim i francuskim: https://www.cssf.lu/en/.
InfoClipper, komercyjna wyszukiwarka firm z całego świata, w tym z Luksemburga. Umożliwia dostęp do informacji rejestrowych i finansowych o luksemburskich przedsiębiorcach. Można dokonywać wyszukiwania za pomocą numeru w urzędowym rejestrze. Można również uzyskać obrazy dokumentów, takich jak statut spółki i roczne sprawozdania finansowe (złożone przez spółkę): https://www.info-clipper.com/en/company/search/luxembourg.lu.html.
Lepiej dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Luksemburga lepiej przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, przede wszystkim czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie zakazów nałożonych na określonego rodzaju obrót z tymi państwami i z określonymi osobami i firmami grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Poza tym, weryfikacja kontrahenta, dochowanie należytej staranności przy jego doborze, to wymóg obowiązujący zawsze przy prowadzeniu działalności gospodarczej, ciążący na przedsiębiorcach jako profesjonalnych uczestnikach rynku.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Luksemburga? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
