Na przedsiębiorcach, jako podmiotach profesjonalnie uczestniczących w obrocie gospodarczym, spoczywa ciężar dochowania należytej staranności w doborze kontrahenta, obarczony odpowiedzialnością karną i karnoskarbową. Dlatego by uniknąć dotkliwych konsekwencji związania się współpracą z nierzetelnym, nieuczciwym partnerem biznesowym, zaleca się przeprowadzić przedtem wywiad gospodarczy, który zweryfikuje kontrahenta i dostarczy informacji na temat jego struktury właścicielskiej. Szczególną ostrożność trzeba dziś zachować przy nawiązywaniu relacji z firmą z Węgier, bo tamtejszy rząd, pomimo wybuchu wojny na Ukrainie, prezentuje prorosyjskie stanowisko, podczas gdy Polska i Unia Europejska nakłada wysokie sankcje za handel z Rosją, także Białorusią, i tamtejszymi firmami. Jak więc przeprowadzić wywiad gospodarczy i sprawdzić firmę z Węgier?
Współpraca gospodarcza z Węgrami
Według raportu Ministerstwa Rozwoju i Technologii, polsko-węgierskie obroty handlowe w 2018 roku wyniosły 9 mld 657 mln EUR, co oznacza wzrost o 6,9% w stosunku do roku 2017. Polski eksport wyniósł 5 mld 959 mln EUR (+9,1% rok do roku), import 3 mld 697 mln EUR (+3,4% rok do roku). Polski eksport na Węgry stanowił 2,7% globalnego polskiego eksportu, import z Węgier 1,6% globalnego importu, a łączne obroty polsko-węgierskie 2,1% polskich obrotów handlowych z zagranicą. W 2018 r. Węgry były dla Polski 10. partnerem w eksporcie i 17. w imporcie.
Skumulowana wartość polskich bezpośrednich inwestycji na Węgrzech na koniec 2018 r. wyniosła 1,59 mld EUR, co oznacza, że Węgry są 4. największym odbiorcą naszych inwestycji. Skumulowane węgierskie inwestycje w Polsce wyniosły 1,29 mld EUR, a według danych GUS, na koniec 2017
roku funkcjonowało tu 116 podmiotów z kapitałem węgierskim. Firmy z Węgier obecne są w naszym kraju w sektorze energetycznym, chemicznym, farmaceutycznym i spożywczym.
Potencjalnych dziedzin nasilonej współpracy MRiT dopatruje się w zwiększeniu polskiego eksportu na Węgry towarów rolno-spożywczych, mebli, odzieży i galanterii skórzanej, kosmetyków i produktów farmaceutycznych, a także materiałów budowlanych. Perspektywiczna jest także współpraca w branży motoryzacyjnej (m.in. niskoemisyjnych pojazdów transportowych), zaawansowanych technologii, budownictwie i energetyce.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi, również węgierskimi, partnerami biznesowymi. Powodem jest polityka węgierskiego rządu z premierem Wiktorem Orbanem na czele. Jak napisał 4 kwietnia 2023 r. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, węgierski rząd, choć co do zasady nie blokuje sojuszniczego wsparcia dla Ukrainy, sprzyja jednak Rosji, co jest sprzeczne ze strategicznymi interesami partnerów z NATO i UE, w tym Polski. Węgry od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę reprezentują wobec konfliktu niezmienne prorosyjskie stanowisko. Utrzymują bliskie relacje dyplomatyczne z Rosją i chcą kontynuować współpracę gospodarczą. M.in. węgierski minister spraw zagranicznych Péter Szijjártó w ubiegłym roku rozmawiał na ten temat w Moskwie, a w lutym tego roku złożył także wizytę w Mińsku, gdzie z omawiał możliwości zacieśnienia dwustronnej współpracy gospodarczej.
A w związku z rosyjską agresją militarną na Ukrainie Unia Europejska do końca 2022 roku nałożyła na Rosję już 9 pakietów sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy, wykorzystując m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską. Jak sprawdzić firmę z Węgier, by nie narazić się na sankcje?
Krajowe i unijne informatory
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Węgier można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Węgier?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia w ramach działań wywiadu gospodarczego, którą jest zwrócenie się bezpośrednio do niego o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić węgierskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Można zwrócić się z prośbą o referencje do innych firm, które miały do czynienia z tym kontrahentem.
Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Budapeszcie z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców, a może według wiedzy placówki dyplomatycznej węgierski kontrahent cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić polsko-węgierskie izby handlowe.
Rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI jako numeru identyfikacyjnego we wszystkich procedurach celnych.
Węgierskie rejestry przedsiębiorców
Jak sprawdzić kontrahenta z Węgier? Najlepiej w tamtejszym oficjalnym rejestrze działalności gospodarczej, prowadzonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości Węgier, dostępnym na stronie: https://www.e-cegjegyzek.hu/. Zawiera on dane dotyczące wpisanych w nim spółek oraz dokumenty, na podstawie których dokonano wpisu. Danymi zarządzają sądy rejestrowe. Informacje i dokumenty dotyczące spółek przechowywane są w formie elektronicznej. Można uzyskać bezpłatnie dostęp do następujących danych:
- numer wpisu spółki do rejestru (cégjegyzékszám);
- nazwa spółki (firma);
- siedziba główna (székhely);
- miejsce lub miejsca prowadzenia działalności (telephelyek);
- oddział(-y) (fióktelepek);
- rodzaj prowadzonej działalności;
- kapitał zakładowy;
- numer identyfikacji podatkowej;
- informacje o tym, czy wszczęto postępowanie upadłościowe, układowe (felszámolás) lub likwidacyjne (végelszámolás);
- informacje o tym, czy osoba pełniąca obecnie lub w przeszłości funkcje zarządcze lub kierownicze w podmiocie gospodarczym (gazdasági társaság), zgodnie z § 3:22 węgierskiej ustawy nr V z 2013 r. Kodeks cywilny, nie może sprawować funkcji zarządczych ani kierowniczych w innym podmiocie gospodarczym.
W powyższym zakresie dostęp do rejestru jest bezpłatny. Wgląd do bardziej szczegółowych informacji jest już płatny. Wyszukiwanie odbywa się: po nazwie spółki, numerze wpisu do rejestru lub numerze identyfikacji podatkowej.
W sieci odnaleźć można komercyjną wyszukiwarkę firm na stronie https://www.cegtalalo.hu/. Oferuje ona odpłatnie poświadczone świadectwa założycielskie, oświadczenia firmowe, wyciągi i historię przedsiębiorstwa. Dokumenty są dostępne w formacie elektronicznym i można je pobrać w języku angielskim. Akt założycielski ujawnia członków struktury przedsiębiorstwa, podobnie jak historia firmy. Niektóre z tych dokumentów są dostępne (bez certyfikatu) za darmo na stronie http://www.e-cegjegyzek.hu/index.html.
Budapesztańska Giełda Papierów Wartościowych prowadzi listę emitentów akcji, na której można znaleźć adres, informacje kontaktowe oraz datę założenia firmy (https://bse.hu/pages/section-members). Strona oferuje dostęp w języku angielskim.
Węgierski Urząd ds. Własności Intelektualnej posiada wyszukiwarki zgłoszeń dotyczących własności przemysłowej oraz zgłoszeń dotyczących praw autorskich. Dostępne są również internetowe wersje „Gazety Własności Intelektualnej” (https://www.sztnh.gov.hu/en).
Warto dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Węgier warto przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, zwłaszcza czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie nałożonych na obrót z tymi państwami sankcji grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Węgier? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
