Poszukiwania genealogiczne to nie tylko sposób na poznanie historii swojej rodziny czy wspólnoty. Istnieje cały szereg zagadnień, w których, aby rozwiązać bieżące problemy klienta, konieczne jest sięgnięcie do archiwów, baz danych, spisów i ewidencji. Kiedy skorzystać z poszukiwań genealogicznych?
Historia rodziny, majątek, represje
Zlecenie poszukiwań genealogicznych bardzo często dotyczy ustalenia tożsamości przodków klienta. W tym celu najpierw przeprowadzany jest z nim szczegółowy wywiad w celu wstępnego określenia lokalizacji archiwów, w których mogą znajdować się potrzebne dokumenty. Następnie sprawdzany jest stopień ich zachowania, ponieważ nie wszystkie akta przetrwały do naszych czasów, a wiele z nich zostało bezpowrotnie utraconych w czasie II wojny światowej. Kolejną czynnością jest kompleksowa archiwalna kwerenda, podczas której wykonywane są fotokopie dokumentów: księgi metrykalne, spisy ludności, listy wyborcze, ewidencje itp. Na tym etapie czasem okazuje się, że niezbędne są również ustalenia w terenie poprzez przeprowadzenie wywiadów z osobami, które mogą mieć wiedzę dotyczącą członków naszej rodziny. Ostatecznie klient otrzymuje szczegółowy opis dziejów swojej rodziny, dzięki któremu pozna jej członków, stopień ich pokrewieństwa oraz miejsca zamieszkania. Może się też dowiedzieć jakim majątkiem dysponowali, a także czy byli w jakiś sposób represjonowani (deportacje, obozy, więzienia itp.) i jakiego byli wyznania.
Sprawy spadkowe – przodek miał nieruchomość, czy mam do niej prawa
W okresie ostatnich 150. lat ludzie stosunkowo często migrowali do różnych krajów. Niektórzy robili to dobrowolnie, inni pod przymusem. Wielu z nich pozostawiło w swoich ojczyznach majątek, np. w postaci nieruchomości, a ich spadkobiercy często nie mają o tym wiedzy lub też posiadają jedynie szczątkowe informacje na ten temat. Zlecenie poszukiwań genealogicznych pozwala w oparciu o oficjalne dokumenty zweryfikować zarówno istnienie spadku, jak też zidentyfikowanie spadkobierców. Bywa, że są to osoby, z którymi klient nie utrzymuje kontaktu, a nawet nie jest świadomy ich istnienia. Pozyskiwanie dokumentów w tego rodzaju sprawach to skomplikowana i czasochłonna procedura, a samo ich odnalezienie jest tylko pierwszym krokiem. W kolejnych konieczne jest dotarcie do spadkobierców oraz przeprowadzenie wszelkich niezbędnych procedur prawnych zmierzających do np. sprzedaży nieruchomości.
Obywatelstwo, odszkodowania
Kolejną kategorią spraw, w których konieczne jest przeprowadzenie poszukiwań genealogicznych, są te związane z faktem represjonowania przodków, bycia ofiarą deportacji, osadzenia w obozach pracy i koncentracyjnych. Zgromadzone dokumenty potwierdzające ten fakt są niezbędne w przypadku ubiegania się o różnego rodzaju formy rehabilitacji czy rekompensaty. Podobnie jest w przypadku spraw związanych z uzyskaniem przez klienta obywatelstwa innego kraju lub wyemigrowaniem do danego państwa. Może się wtedy okazać, że konieczne jest uzyskanie dokumentów potwierdzających zarówno wyznanie jak i narodowość przodków. Stanowią one niezbędną podstawę do rozpoczęcia procedur prawnych.
Zakończenie
Niezależnie od celu poszukiwań genealogicznych należy pamiętać, że choć większość dokumentów jest ogólnodostępna, to z natury rzeczy tego rodzaju „śledztwo” wymaga znacznego zaangażowania czasu, znajomości zagadnień dotyczących archiwaliów, umiejętności przeszukiwania rozproszonych baz danych, wiedzy o „niuansach” lokalnych, a także posługiwania się językami obcymi (łacina, rosyjski). Do tego dochodzą kwestie związane z analizą prawną uzyskanych dokumentów oraz współczesnych konsekwencji ich zapisów. Ponadto pewna część danych wymaga przeprowadzenia rozmów ze świadkami, wizyt na cmentarzach, w różnych miastach i wsiach, co wymaga zarówno poświęcenia czasu, jak też posiadania tzw. miękkich kompetencji.
Czasami warto zlecić przeprowadzenie kompleksowych poszukiwań specjalistom, którzy wyjaśnią zakres niezbędnych do wykonania czynności, a także przeprowadzą krok po kroku przez ich poszczególne etapy, a w razie potrzeby udzielą prawnego wsparcia.
Autor tekstu: Marcin Silwanow
Skontaktuj się z nami, jeżeli potrzebujesz pomocy w tym zakresie.
