Przedsiębiorcy zobowiązani są do dochowania należytej staranności przy dokonywaniu swoich transakcji. W jej ramach wymaga się od firm przede wszystkim sprawdzenia kontrahenta przed nawiązaniem z nim współpracy, zwłaszcza zagranicznego, bowiem obrót transgraniczny jest bardziej narażony na nieprawidłowości. Brak weryfikacji kontrahenta, w przypadku gdy okaże się on później nierzetelnym, może sprowadzić na przedsiębiorcę konsekwencje podatkowe, karne i karnoskarbowe. Jak sprawdzić firmę z Wielkiej Brytanii, która od lutego 2020 r. nie jest już członkiem UE?
Dochowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta
W dzisiejszych czasach założyć firmę jest bardzo łatwo. W wielu państwach można to zrobić nawet nie wychodząc z domu, przez Internet. Nigdy więc nie można mieć pewności, kto tak naprawdę kryje się pod stworzoną nazwą i wpisem w rejestrze, dopóki się tego nie sprawdzi. Weryfikacji służą działania powszechnie stosowanego już w obrocie wywiadu gospodarczego, polegające w pierwszej kolejności na sprawdzeniu rzetelności i aktualności dokumentacji kontrahenta, KRS, NIP, REGON, oraz pozwoleń i certyfikatów niezbędnych do prowadzenia określonego rodzaju działalności.
Weryfikacji można dokonać pozyskując informacje od właściwych osób i instytucji, jak: sądy rejestrowe, ZUS, urzędy skarbowe, czy krajowe i międzynarodowe izby handlowe. Warto zgłębić wiedzę na temat historii działalności oraz jej właścicieli, w tym opinie o firmie, także przeszukując Internet, czy zapytując innych przedsiębiorców, kontrahentów tego podmiotu, jak i bezpośrednio samego zainteresowanego. Trzeba pamiętać, że niedochowanie należytej staranności przy doborze kontrahenta niesie ze sobą konsekwencje prawne, np. w postaci oskarżenia o świadomy udział w nieprawidłowościach, i wynikające z tego dalsze sankcje podatkowo-prawne.
Współpraca gospodarcza z Wielką Brytanią
Wielu polskich przedsiębiorców rozważa nawiązanie współpracy z firmami brytyjskimi. Wielka Brytania to bowiem druga po Niemczech pod względem PKB gospodarka w Europie i szósta na świecie. Zjednoczone Królestwo po wystąpieniu w 2020 r. z Unii Europejskiej notuje tempo wzrostu PKB o 7,4% (2021 r.). Stopa bezrobocia w UK oscyluje zaledwie wokół 3,8%, wartość obrotów handlu zagranicznego wyniosła w 2021 r. 1279 mld GBP (to wzrost o 11% w porównaniu do 2020 r.), wartość eksportu – 625 mld GBP (wzrost o 10,9% w porównaniu do 2020 r.), wartość importu – 654 mld GBP (wzrost o 12,5% w porównaniu do 2020 r.). Wrażenie na polskich przedsiębiorcach robią zwłaszcza wartości zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą – 1,7 mld GBP w 2020 r. i skumulowana wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania – 1,9 bln GBP w 2020 r.
Wielka Brytania prócz jednej z największych i najlepiej rozwiniętych gospodarek świata jest jednocześnie jednym z najważniejszych na świecie centrów handlowych i finansowych. Zwłaszcza londyńskie City. Szereg kwestii związanych z polsko-brytyjską współpracą gospodarczą regulują: umowa o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu z 16 grudnia 1976 r. oraz umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji z 8 grudnia 1987 r. Jednak przede wszystkim, po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE i po tzw. okresie przejściowym, od 1 stycznia 2021 r. stosowana jest w jej relacjach gospodarczych z państwami członkowskimi UE, a więc także w relacjach z Polską, umowa o handlu i współpracy (Trade and Cooperation Agreement, TCA), określająca wzajemne warunki handlu towarami oraz usługami. Na granicy z UK obowiązują kontrole celne, przedsiębiorcy muszą dopełniać formalności celnych, w tym posiadać numer EORI, składać zgłoszenia i deklaracje celne, jak i regulować podatki i cła. Jednak zgodnie z ww. umową, wszystkie towary mają stawkę cła 0%. UE i UK uzgodniły wzajemne uznawanie statusu Upoważnionego Podmiotu Gospodarczego (AEO), dzięki czemu firmy z obu terytoriów mogą korzystać z dodatkowych uproszczeń celnych. Wszystko to zachęca polskie firmy do współpracy z przedsiębiorstwami w UK. Wolumen handlu zagranicznego między oboma państwami wyniósł w 2021 roku 87,3 mld PLN (19,1 mld EUR), importu – 20,9 mld PLN (5,4 mld EUR), a eksportu – 66,4 mld PLN (14,5 mld EUR).
Każdy odpowiedzialny za swoją firmę przedsiębiorca powinien przed nawiązaniem współpracy przeprowadzić wywiad gospodarczy, czyli dokonać weryfikacji kontrahenta z Wielkiej Brytanii. Poniżej podpowiadamy, jak sprawdzić firmę z UK.
Krajowe i unijne sankcje
Jak donosi „Rzeczpospolita”, powołując się na brytyjski portal Inews, niemal od początku wojny w Ukrainie Wielka Brytania prowadziła tajne rozmowy z Rosją obejmujące nie tylko kwestie bezpieczeństwa ale i sprawy gospodarcze, np. dotyczące niedoborów zbóż. Brytyjczycy, mimo stanowczego potępienia Rosji za jej zbrojną napaść na Ukrainę, nie potrafią jednak całkowicie zerwać z nią kontaktów, szczególnie gospodarczych, podobnie jak wiele innych państw, z uwagi na pozycję jaką Rosja zajmuje w świecie w zakresie dostaw np. ropy i gazu.
A powiązania gospodarcze mają od ponad lutego 2022 r., czyli od wybuchu rosyjsko-ukraińskiej wojny, bardzo istotne znaczenie dla polskich firm. Muszą bowiem jeszcze ostrożniej przyglądać się współpracy z zagranicznymi, w tym z brytyjskimi partnerami biznesowymi. Unia Europejska 23 czerwca 2023 roku nałożyła na Rosję już 11 pakiet sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy. Wykorzystują w tym celu m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską.
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy z Wielkiej Brytanii można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta z Wielkiej Brytanii?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Londynie z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców, a może według wiedzy placówki dyplomatycznej brytyjski kontrahent cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić brytyjsko-polskie izby handlowe.
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia w ramach działań wywiadu gospodarczego, którą jest zwrócenie się bezpośrednio do niego o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić brytyjskiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Polskie i unijne rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI. Jest to numer identyfikacyjny potrzebny we wszystkich procedurach celnych. System informatyczny VIES (VAT Information Exchange System), to wyszukiwarka prowadzona przez Komisję Europejską, pozwalająca na sprawdzenie czy dany podmiot jest zarejestrowany jako dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych. A to niezbędne m.in. do tego, by móc zastosować do danej transakcji 0% stawkę VAT. Jeśli VIES nie potwierdzi rejestracji kontrahenta, można wystąpić o weryfikację do urzędu skarbowego państwa, w którym ma on siedzibę. Warto również sprawdzić, czy firma posiada odpowiednie pozwolenia i certyfikaty, jeśli są one wymagane w danym kraju.
Rejestr Dłużników Niewypłacalnych pozwala sprawdzić, czy dany kontrahent nie figuruje na jego liście. Istnieją również biura informacji gospodarczej, które posiadają szczegółowe informacje o działalności przedsiębiorstw. BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, utworzone przez Związek Banków Polskich, gromadzi dane na temat historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów, a także para bankowych firm pożyczkowych.
Brytyjskie rejestry firm
Głównym źródłem danych na temat przedsiębiorców zagranicznych są ich krajowe rejestry, odpowiedniki polskich CEIDG i KRS. Jak sprawdzić firmę z Wielkiej Brytanii? W Zjednoczonym Królestwie najważniejsze są dwa rejestry. Pierwszym z nich jest państwowy rejestr działalności gospodarczej („Business register”) dla Zjednoczonego Królestwa, w tym Anglii i Walii, Irlandii Północnej i Szkocji prowadzony przez Izbę Spółek Handlowych (Companies House). To odpowiednik polskiego Krajowego Rejestru Sądowego. Companies House rejestruje i rozwiązuje spółki limited (z ograniczoną odpowiedzialnością). Gromadzi informacje o przedsiębiorstwach i udostępnia je publicznie. W rejestrze znajdują się informacje zgłaszane przez spółki kapitałowe, spółki partnerskie (limited liability partnerships), spółki komandytowe (limited partnerships), spółki zagraniczne, europejskie ugrupowania interesów gospodarczych, spółki powstałe w następstwie połączeń na poziomie transgranicznym oraz spółki europejskie (Societas Europaea). W Wielkiej Brytanii zarejestrowanych jest ponad 4 miliony spółek limited. Każdego roku zakładanych jest ponad 500 000 nowych spółek. Rejestracje spółek w Anglii i Walii przeprowadzane są w Cardiff. Rejestracje dla Szkocji i Irlandii Północnej przeprowadzane są w Edynburgu i Belfaście. Biuro Izby Spółek Handlowych w Londynie świadczy usługi wyszukiwawcze firm z UK. Można tu również dostarczać dokumenty związane ze spółką.
Dostęp do rejestru jest bezpłatny, również pobieranie zawartych w nim podstawowych informacji dotyczących spółek. Rejestr nie zawiera informacji na temat osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (sole trader), spółek jawnych (general partnerships) ani nazw podmiotów gospodarczych. Prowadzony przez Izbę Spółek Handlowych „business register” jest dostępny w języku angielskim i walijskim (inaczej zwanym „cymraeg”): https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/.
Prawie wszystkie działania związane z usługami finansowymi muszą być zatwierdzone przez Financial Conduct Authority. FCA jest organem regulacyjnym dla około 50 000 firm świadczących usługi finansowe oraz związanych z rynkiem finansowym w Wielkiej Brytanii, a także organem nadzoru ostrożnościowego. FCA zaleca, by w ramach odpowiedzialnego wywiadu gospodarczego zawsze dokonywać weryfikacji firmy i sprawdzać kontrahenta z Wielkiej Brytanii. Za pośrednictwem udostępnianego na jej stronie https://register.fca.org.uk rejestru, można sprawdzić, czy dana osoba lub firma z UK jest do rejestru wpisana. Rejestr zawiera listę wszystkich firm i osób, które są zaangażowane w działalność regulowaną. Można się z niego dowiedzieć, co należy do ich obowiązków, a także o tym, jakie zabezpieczenia przysługują kontrahentowi, np. z Polski, podczas prowadzenia z nimi interesów. W rejestrze można sprawdzić, czy nadane, wpisane uprawnienia/działalność danej firmy z Wielkiej Brytanii, odpowiadają usłudze, którą świadczy klientowi. Rejestr FCA prowadzony jest wyłącznie w języku angielskim.
Z pozostałych brytyjskich rejestrów godnym polecenia jest „Companies in the United Kongdom”, który udostępnia podstawowe informacje o firmach, takie jak dane finansowe firmy, dokumenty firmowe, oraz umożliwia śledzenie spółek poprzez udostępnianie powiadomień o zmianach w spółkach https: //www.companiesintheuk.co.uk/.
Lepiej dobrze sprawdzić kontrahenta
Warto pamiętać, że brytyjskie rejestry nie świadczą usług udostępniania informacji na temat wszystkich form prowadzenia biznesu, jak w przypadku rejestru Companies House, który nie obejmuje jednoosobowych działalności gospodarczych, ani spółek jawnych. Brytyjczycy mocno ufają odstraszającej sile sankcji karnych, które zniechęcić mają przedsiębiorców do ujawniania w rejestrze spółek nieprawdziwych informacji. A przed nawiązaniem współpracy z nowym partnerem biznesowym warto byłoby sprawdzić poziom realizacji przez niego obowiązków sprawozdawczych i regulowania zobowiązań wobec państwa i kontrahentów. Tego czy ma stałe, czy tylko przejściowe kłopoty finansowe, czy jego firma ma przejrzystą strukturę właścicielską, kto jest jej beneficjentem rzeczywistym, oraz czy nie jest wplątana w skomplikowane postępowania administracyjne albo sądowe. Część nieistotnych dla prowadzenia działalności w Polsce formalności administracyjno-prawnych może w przypadku brytyjskich firm okazać się dla ich sytuacji prawnej i pozycji rynkowej decydująca.
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem z Wielkiej Brytanii lepiej przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, przede wszystkim czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie zakazów nałożonych na określonego rodzaju obrót z tymi państwami i z określonymi osobami i firmami grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności. Poza tym, weryfikacja kontrahenta, dochowanie należytej staranności przy jego doborze, to wymóg obowiązujący zawsze przy prowadzeniu działalności gospodarczej, ciążący na przedsiębiorcach jako profesjonalnych uczestnikach rynku.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę z Wielkiej Brytanii? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
