Między innymi z uwagi na położenie i bliskość terytorialną Słowacja to jeden z najważniejszych partnerów gospodarczych Polski. Polscy przedsiębiorcy z każdym rokiem coraz chętniej nawiązują współpracę z firmami ze Słowacji. Z uwagi na stawiany prowadzącym działalność gospodarczą wymóg dochowania należytej staranności przy doborze kontrahenta i dokonywaniu transakcji – zwłaszcza z podmiotami zagranicznymi – polscy właściciele firm są zobligowani do rzetelnej weryfikacji swojego słowackiego kontrahenta. Tak by samemu nie narazić się na odpowiedzialność cywilnoprawną, karną lub karnoskarbową. Jak przeprowadzić wywiad gospodarczy i sprawdzić firmę ze Słowacji?
Współpraca gospodarcza ze Słowacją
Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, polsko-słowackie obroty handlowe w 2021 roku wyniosły 12 mld 619 mln EUR, co oznacza wzrost o 23% w stosunku do roku 2020. Polski eksport wyniósł 7 mld 255 mln EUR (+21% r/r), import 5 mld 363 mln EUR (+27% r/r). Polski eksport na Słowację stanowił 2,5% globalnego polskiego eksportu, import ze Słowacji 1,9% globalnego importu. W 2021 roku Słowacja była dla Polski 10. partnerem w eksporcie i 12 w imporcie. Skumulowane słowackie inwestycje w Polsce w 2020 r. wyniosły ponad 656 mln EUR. Według przewidywań, szczególnie perspektywiczne są obszary dalszej współpracy: w dziedzinie energetyki, w przemyśle motoryzacyjnym, budownictwie, obszarze nowoczesnych technologii, w przemyśle rolno-spożywczym.
Krajowe i unijne sankcje
Od ponad roku polskie firmy jeszcze ostrożniej przyglądają się współpracy z zagranicznymi, a więc i słowackimi, partnerami biznesowymi. Powodem jest bliskie położenie Słowacji od rejonu rosyjsko-ukraińskiej wojny, przy południowo-zachodniej granicy Ukrainy. W związku z wybuchem wojny Unia Europejska do końca 2022 roku nałożyła na Rosję już 9 pakietów sankcji. Swoje dodatkowe sankcje nakłada również Słowacja i Polska. Obejmują one najważniejsze osoby w Rosji, a także firmy pochodzące z tego kraju oraz z Białorusi. Zakazany jest obrót towarów i usług z rosyjskimi i białoruskimi firmami. Za jego naruszenie grozi polskim przedsiębiorcom kara finansowa w wysokości do 20 mln zł oraz nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Jednak rosyjscy i białoruscy przedsiębiorcy nauczyli się obchodzić międzynarodowe zakazy, wykorzystując m.in. skomplikowane struktury holdingowe utworzone w innych państwach, w których trudno wykryć rzeczywistą strukturę właścicielską. Jak sprawdzić firmę ze Słowacji by nie narazić się na sankcje?
Krajowe i unijne informatory
Szczegółowe informacje na temat rodzaju objętych unijnym zakazem transakcji gospodarczych z Białorusią i Rosją odnaleźć można na stronach internetowych Rady Europejskiej: https://www.consilium.europa.eu/. W Dzienniku Urzędowym UE od adresem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02014R0269-20220721 znajduje się z kolei wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami. Polskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji również prowadzi aktualny rejestr podmiotów objętych sankcjami, w którym można sprawdzić kontrahenta, jego powiązania, przyczyny umieszczenia w rejestrze i zastosowane sankcje: https://www.gov.pl/web/mswia/lista-osob-i-podmiotow-objetych-sankcjami.
W pierwszym kroku sprawdzenia firmy ze Słowacji można więc dokonać wglądu, czy nie widnieje ona w którymś z ww. rejestrów. Źródłem przydatnych informacji jest również Rozporządzenie Rady (UE) 2022/576 z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.
Wywiad gospodarczy, czyli jak sprawdzić kontrahenta ze Słowacji?
Weryfikację kontrahenta można powierzyć profesjonalnej wywiadowni gospodarczej, na co dzień zajmującej się realizacją takich zleceń. Prywatny detektyw w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu czy innych miastach będzie wiedział, jak dotrzeć do niezbędnych informacji weryfikujących obecnego lub przyszłego kontrahenta.
Najważniejszym sposobem weryfikacji kontrahenta i jego ewentualnych powiązań z Białorusią czy Rosją jest ustalenie podmiotu będącego jego beneficjentem rzeczywistym, a następnie sprawdzenie, czy jest on wpisany na ww. listę sankcyjną prowadzoną przez MSWiA. Ustalenia można dokonać w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych prowadzonym przez Ministra Finansów: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/wyszukaj
Bezpośrednie zapytanie do kontrahenta
W przypadku pojawienia się trudności z ustaleniem struktury właścicielskiej biznesowego partnera za pomocą dostępnych rejestrów, można skorzystać z innej metody jego sprawdzenia w ramach działań wywiadu gospodarczego, którą jest zwrócenie się bezpośrednio do niego o potwierdzenie, kto jest jego beneficjentem rzeczywistym. Oczywiście by uwiarygodnić udzieloną odpowiedź można poprosić słowackiego przedsiębiorcę o okazanie dokumentów potwierdzających jego deklaracje.
Wywiad środowiskowy
Ogólnodostępnym sposobem na zdobycie informacji o kontrahencie jest przeszukanie zasobów Internetu. Weryfikacja firmy, sprawdzenie jej, czy posiada stronę internetową, jakie są o niej opinie, być może napotkamy jakąś publikację na jej temat. Można zwrócić się z prośbą o referencje do innych firm, które miały do czynienia z tym kontrahentem.
Jeśli dla pewności nie chcemy tego robić sami, możemy powierzyć research agencji detektywistycznej specjalizującej się w profesjonalnym wywiadzie gospodarczym. Bo źródeł informacji jest znacznie więcej niż tylko sieć www. Można np. wystąpić do Ambasady RP w Bratysławie z zapytaniem o konkretny podmiot, czy docierały do niej już skargi od innych przedsiębiorców, a może według wiedzy placówki dyplomatycznej słowacki kontrahent cieszy się złą opinią? Podobnych informacji mogą udzielić polsko-słowackie izby handlowe.
Rejestry
W biuletynie informacji publicznej Minister Przedsiębiorczości i Technologii, jako minister właściwy ds. gospodarki, prowadzi rejestr przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Jeśli w rejestrze tym odnajdziemy przedstawicielstwo naszego kontrahenta, możemy przypuszczać, że on sam nadal istnieje i prowadzi działalność.
Kolejnym z takich rejestrów, w którym można sprawdzić kontrahenta jest europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI. Przedsiębiorstwa i osoby chcące prowadzić działalność handlową na terenie Unii muszą używać numeru EORI jako numeru identyfikacyjnego we wszystkich procedurach celnych.
Słowackie rejestry przedsiębiorców
Jak sprawdzić kontrahenta ze Słowacji? Najlepiej w tamtejszym oficjalnym rejestrze. Oferowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Słowackiej „Obchodný register” (https://www.orsr.sk/) jest publicznym rejestrem dotyczącym spółek i innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na Słowacji. Prowadzą go sądy rejonowe jako sądy rejestrowe przy siedzibach sądu okręgowego. Dostęp do rejestru i pobieranie wypisów są płatne, choć sąd na wniosek petenta może udostępnić bezpłatnie kopię złożonego do rejestru dokumentu w formie elektronicznej. Możliwe jest też uzyskanie, bez konieczności ponoszenia kosztów, wyciągu z rejestru działalności gospodarczej, odpisu złożonego dokumentu lub potwierdzenia, że dany dokument nie został złożony w rejestrze dokumentów – za pośrednictwem systemu wzajemnego połączenia centralnych rejestrów handlowych, rejestrów działalności gospodarczej i rejestrów spółek (system integracji rejestrów przedsiębiorstw – BRIS).
Wyszukiwanie dostępne jest w językach: słowackim i angielskim. Możliwe jest wyszukiwanie przedsiębiorcy po:
– jego nazwie, firmie;
– numerze identyfikacyjnym;
– adresie siedziby;
– numerze referencyjnym;
– imieniu i nazwisku osoby fizycznej.
Do tego dochodzi oficjalna strona rządowa słowackiego ministerstwa sprawiedliwości https://www.justice.gov.sk/, która zapewnia dostęp do wyroków i decyzji sądowych.
Na stronie https://foaf.sk/ dostępny jest komercyjny rejestr „foaf.sk”, który udostępnia informacje o firmach i przedsiębiorcach. Dodatkowo przedstawione są powiązania między nimi, wyniki ekonomiczne, sprawozdania finansowe, bilanse, rachunki zysków i strat, długi. Strona agreguje dane z Rejestru Handlowego Republiki Słowackiej, słowackich urzędów skarbowych, Dziennika Handlowego, Rejestru Sprawozdań Finansowych, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Zakładu Ubezpieczeń Unijnych, Administracji Finansowej, Dziennika Zamówień Publicznych i innych baz danych. Informacje te pochodzą z publicznie dostępnych źródeł, którymi są systemy informacyjne administracji publicznej dostępne dla ogółu społeczeństwa. Jednocześnie foaf.sk wykorzystuje algorytmy do wyszukiwania i wyświetlania głębszych powiązań między osobami i firmami na Słowacji. Dzięki foaf.sk każdy może przeszukać sieć społecznościową słowackich firm i przedsiębiorców oraz odkryć relacje między nimi. Nazwa FOAF pochodzi od angielskiego akronimu Friend Of A Friend i odnosi się do zjawiska sieci „małych światów”.
Kolejny słowacki rejestr przedsiębiorców, na stronie http://vorsr.sk/ udostępnia listy poszczególnych firm w nim zarejestrowanych. Wyszukiwanie odbywa się według nazwy firmy lub nazwiska przedstawiciela prawnego, numeru identyfikacyjnego, siedziby lub numeru akt. Dodatkowo rejestr udostępnia infografiki przedstawiające firmę i jej powiązania ze Słowacją i Czechami.
Urząd Własności Przemysłowej Republiki Słowackiej jest centralnym organem administracji państwowej działającym w zakresie ochrony własności przemysłowej. Na jego oficjalnej stronie internetowej https://wbr.indprop.gov.sk/ znajduje się zewnętrzna baza danych rejestrowych z podstawowym i zaawansowanym rodzajem wyszukiwania. Można tu szukać patentów, wzorów, znaków towarowych, wzorów użytkowych, patentów europejskich z oznaczeniem SK oraz dodatkowych świadectw ochronnych.
Warto dobrze sprawdzić kontrahenta
Przed dokonaniem transakcji, nawiązaniem współpracy z kontrahentem ze Słowacji warto przeprowadzić wywiad gospodarczy i dobrze go sprawdzić, zwłaszcza czy nie jest powiązany z Białorusią lub Rosją. Za naruszenie nałożonych na obrót z tymi państwami sankcji grozi bowiem kara finansowa w wysokości do 20 mln zł, oraz od 3 do 15 lat pozbawienia wolności.
Czy już wiesz jak sprawdzić firmę ze Słowacji? Jeśli nie, lub potrzebujesz odnalezienia bardziej szczegółowych informacji, możemy Ci pomóc. Zapraszamy do kontaktu.
