W dobie błyskawicznie rozwijających się mediów elektronicznych i technologii telekomunikacyjnej, z powodu wszechobecnej dezinformacji zwiększa się ryzyko towarzyszące prowadzeniu działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy coraz trudniej ustalić, co jest prawdą a co nie, czytając sprzeczne prognozy rynkowe. Dochodzą do tego chwiejne deklaracje polityczne, przewidywania giełdowe, czy odmienne opinie na temat kontrahenta. W tym ostatnim przypadku prawo nakłada nawet na przedsiębiorcę obowiązek dochowania należytej staranności przy jego doborze. Prawo obliguje przedsiębiorcę do rzetelnej weryfikacji partnera biznesowego przed nawiązaniem współpracy. Rozwiązaniem jest wywiad gospodarczy, dlatego wiedzieć kiedy przerpowadzić wywiad gospodarczy dalej również: WG).
Co daje wywiad gospodarczy?
To właśnie czynności wywiadu gospodarczego służą minimalizacji ryzyka biznesowego. Oferują sprawdzenie nie tylko samego podmiotu, ale również jego otoczenie biznesowe i istniejące uwarunkowania prawne przed podjęciem planowanej współpracy. Profesjonalnie przeprowadzony wywiad gospodarczy pozwoli oszacować ryzyko planowanych działań. Ochroni on, dzięki temu firmę przed niepowodzeniem przedsięwzięcia, stratą zainwestowanych pieniędzy i innymi konsekwencjami ekonomiczno-prawnymi. WG służy również uzyskaniu przewagi konkurencyjnej oraz odzyskiwaniu należności.
Usługi wywiadu gospodarczego to, zgodnie z definicją, profesjonalne zdobywanie i analizowanie informacji o określonych segmentach rynku, funkcjonujących na tych rynkach podmiotach, ich osiągnięciach technicznych, projektach działań i pozycji ekonomicznej1. To również zespół działań polegających na poszukiwaniu, przetwarzaniu i rozpowszechnianiu (w celu jej wykorzystania) informacji przydatnej podmiotom gospodarczym2. Zatem właściciele firm mogą zabezpieczyć swoje inwestycje oraz sprawnie realizować strategię, dzięki informacjom dostarczonym przez wywiad gospodarczy. Wywiad taki realizowany jest w ramach analizy konkurencji i rynku. Ochronie interesów przedsiębiorstwa, w tym jednego z najważniejszych w jego działalności czynników, jakim jest płynność finansowa, służy skuteczna windykacja należnych mu wierzytelności. Skuteczna windykacja możliwa jest dzięki przeprowadzonemu w ramach wywiadu gospodarczego poszukiwaniu majątku dłużnika. WG służy więc wsparciu przedsiębiorców i inwestorów w minimalizacji ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. Oferuje on prewencję przed podjęciem niekorzystnych decyzji biznesowych, jednocześnie umożliwiając uzyskanie rynkowej przewagi.
Kiedy warto sięgnąć po wywiad gospodarczy?
Na pytanie: Kiedy warto przeprowadzić wywiad gospodarczy? – odpowiadamy: zawsze. Nawet samo wejście na stronę internetową kontrahenta, sprawdzenie jego firmy w CEIDG, czy KRS, jest prewencyjnym działaniem wywiadu gospodarczego. Działanie takie na pewno nie zaszkodzi, za to może bardzo pomóc. W kolejnych wpisach postaramy się przybliżyć, w jakich sytuacjach wywiad gospodarczy jest szczególnie zalecany.
—
Źródła:
1 – M. Gajos, Ochrona informacji niejawnych, biznesowych i danych osobowych, Katowice 2011
2 – M. Kwieciński, Wywiad gospodarczy a konkurencyjność przedsiębiorstwa, [w:] System informacji
strategicznej, R. Borowiecki, M. Romanowska, Warszawa 2001
Weryfikacja potencjalnego kontrahenta
Zaciągając kredyt w banku, lub pożyczkę, każdy uważnie czyta warunki umowy. Szukając hotelu na weekendowy wyjazd sprawdza opinie na jego temat i panujące w nim warunki. Nikt nie chce się bowiem niemile zaskoczyć różnicą pomiędzy tym, na co się umawiał, a co otrzymał. Zobowiązać do czegoś, o czym nie wiedział i czego nie chciał. Jednak nawiązując współpracę z kontrahentem często w żaden sposób go nie sprawdzamy, czy jest rzetelny i wiarygodny. Nie weryfikujemy czy wchodzimy w bezpieczny interes, bo trzeźwość umysłu przysłania nam radość z pozyskania klienta. A konsekwencje tej ignorancji mogą być ogromne – ekonomiczne, prawne, podatkowe, skutkować utratą pieniędzy, zmarnowaniem zainwestowanego czasu i środków. Co gorsza, może skutkować utratą płynności finansowej firmy lub np. sprowadzić oskarżenie o udział w wykroczeniu czy przestępstwie skarbowym. Zabezpieczeniu przed takimi konsekwencjami służą działania wywiadu gospodarczego.
Kiedy przeprowadzić wywiad gospodarczy?
Rozważając podjęcie współpracy z nowym kontrahentem, dobrze jest wiedzieć, z kim ma się do czynienia. Dlatego zaleca się przeprowadzenie wywiadu gospodarczego i zweryfikowanie partnera biznesowego jeszcze przed formalnym związaniem się umową współpracy. jak również przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi. Zminimalizuje to ryzyko utraty inwestowanych środków lub towaru. Zabezpieczy również przed odpowiedzialnością za zobowiązania nierzetelnego partnera biznesowego, jednocześnie pozwalając na wykazanie przed organami kontroli skarbowej dochowania należytej staranności w doborze kontrahenta i przy przeprowadzaniu transakcji handlowej. Uchroni to przed przypisaniem winy za uczestnictwo w karuzeli podatkowej, utratą prawa do odliczenia i zwrotu VAT.
Weryfikacji w ramach wywiadu gospodarczego dokonać można, sprawdzając oficjalne, urzędowe, krajowe i międzynarodowe rejestry podatkowe i rejestry podmiotów prowadzących działalność gospodarczą (jak KRS, CEIDG, REGON, wykaz podatników VAT oraz wykaz podatników VAT UE, rejestry dłużników, biura informacji gospodarczej, zagraniczne odpowiedniki ww. rejestrów, a także europejski rejestr podatników VAT UE oraz rejestr EORI).
W ramach WG przeprowadzany jest wywiad środowiskowy, w którym sprawdza się dany podmiot przez ustalenie jego sytuacji finansowej, prawnej (czy nie jest np. w trakcie postępowań restrukturyzacyjnych lub upadłościowych, albo uczestnikiem sporów sądowych), powiązań osobowych, badanie dokumentacji i wykrywanie w niej nieprawidłowości (doskonałym źródłem wiedzy na temat kondycji przedsiębiorstwa są składane przez firmy coroczne sprawozdania finansowe), analizę dostępnych o nim informacji i opinii w sieci, przez zapytania kierowane do byłych kontrahentów i pracowników, do ambasad i izb handlowych. Doświadczony weryfikator, prywatny detektyw, ustali indywidualnie z klientem zakres niezbędnego wywiadu gospodarczego, wiedząc i doradzając jakich informacji należy szukać, by maksymalnie, jak najszerzej, zminimalizować ryzyko towarzyszące podjęciu współpracy z nowym kontrahentem. Wywiad gospodarczy obejmuje obecnych i przyszłych kontrahentów, a także pracowników klienta.
W następnych artykułach z tego cyklu przedstawimy, w jakich innych sytuacjach wywiad gospodarczy jest niezbędny.
