Na głównym rynku Giełdy Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie notowanych jest obecnie 139 spółek rodzinnych stanowiących 32 % obecnych tam podmiotów.
Spółki rodzinne mogą być atrakcyjną alternatywą dla inwestorów poszukujących długoterminowych inwestycji. Jak podano w raporcie Grant Thornton dla GPW: „W zarządzaniu firmami rodzinnymi dostrzec można perspektywę długoterminową. Dzięki temu lepiej niż inne spółki radzą sobie one w okresach rynkowych turbulencji. Może to również wynikać z większej skłonności do kumulowania i reinwestowania kapitału, co wiąże się z mniejszą skłonnością do wypłaty dywidendy dla inwestorów”.
Z obserwacji wynika również, że dla firm o charakterze rodzinnym ważniejszym celem niż bieżący wynik finansowy jest długoterminowy, bezpieczny rozwój. Przedsiębiorstwa te w wielu przypadkach – zwłaszcza w okresach rynkowych zawirowań jak obecna pandemia – wykazują wyższą rentowność niż spółki nierodzinne.
Rentowność spółek rodzinnych
Jak wynika z raportu, rentowność EBITDA w ostatnich zaraportowanych 12 miesiącach dla spółek rodzinnych wynosiła 12,3 %, tymczasem dla pozostałych 10,8 % Zysk netto w tym okresie wyniósł w spółkach rodzinnych 2,7 %, a dla pozostałych spółek odnotowano stratę na poziomie 1,5 %.
Różnice rentowności kapitału własnego (ROE) są jeszcze większe. Wyniósł on odpowiednio 5,1 %. i -2,2 %. Porównywane dane pochodziły z okresu od czwartego kwartału 2019 do końca trzeciego kwartału 2020.
Ciągłość zarządzania jest wielką zaletą przedsiębiorczości rodzinnej. Podnosi konkurencyjność przedsiębiorstwa oraz pomnaża kapitał zaufania. Ciągłość strategii wynika w sposób naturalny z małej fluktuacji na stanowiskach zarządczych oraz długości kadencji. Jednak właściciele, którzy zbyt długo trzymają się swoich posad, muszą liczyć się z zarzutami, że nadużywają swojej władzy ze szkodą dla firmy. Dlatego dla wielu obecnych właścicieli firm rodzinnych to czas na przygotowanie się do zmiany pokoleniowej.
Błędy rodzinnych firm
Według ekspertów, mali i średni przedsiębiorcy są nieprzygotowani do przeprowadzenia sukcesji w swoich rodzinnych firmach. Skupiają się na rozwijaniu działalności, a sprawy związane z przekazaniem biznesu odsuwają na dalszy plan, co może skutkować wieloma problemami.
Również wśród spółek rodzinnych notowanych na giełdzie niewiele jest takich, które mają uporządkowaną kwestię sukcesji pokoleniowej, co widać na przykład po akcjonariacie analizowanych przedsiębiorstw.
Wielu twórców i głównych akcjonariuszy spółek rodzinnych zbliża się obecnie do wieku emerytalnego i z problemem sukcesji wkrótce będą musieli się zmierzyć. Obecnie jedynie w co szóstej spółce rodzinnej przedstawiciel pokolenia sukcesorów zasiada w zarządzie, a w co piątej w radzie nadzorczej.
Jak sprawdzić firmę rodzinną
Przed nawiązaniem współpracy z firmą istotne jest, by poznać jej strukturę i relacje między jej członkami. Powiązania rodzinne czy inne znajomości nie zawsze są otwarcie omawiane, a dotarcie do nich może wymagać głębszego rozeznania. Raport na temat spółki pomoże określić jej stan oraz przewidzieć dalsze działania.
Sprawdzając firmę można polegać na na danych z otwartych źródeł orazn na wywiadzie środowiskowym. Pełne sprawdzeni podmiotu przed nawiązaniem współpracy może wykonać wywiadownia gospodarcza o odpowiednim profilu działania.
